Led verlichting in wagons en huisjes

Dit artikel beschrijft de inbouw van led strips in wagons en huisjes.

Het inbouwen van led strips in wagons of huisjes is vrij eenvoudig. De led strips zijn meestal zelfklevend en daarom zo aan de binnenkant van het dak te plakken.

Omdat led strips polariteit gevoelig zijn, ze hebben een plus en een min, heb je altijd een brug gelijkrichter nodig.

Om knipperen van de verlichting te verminderen wordt er een condensator (elco) gemonteerd.

Hoe groter de capaciteit hoe minder de verlichting zal knipperen, hier moet wel plaats voor zijn want hoe meer capaciteit hoe groter de elco.

Sommige multiprotocol centrales veroorzaken ook een lichte flikkering van led verlichting of locomotief verlichting, ook dit wordt voorkomen door een elco te gebruiken.

Soms om flikkering tegen te gaan wil het wel helpen om het Motorola protocol op de centrale uit te schakelen.

Rij je digitaal dan is de spanning op de rails ongeveer 18V en is het nodig om een serie weerstand toe te passen zodat er 12V voor de led strip over blijft.

Voor analoog rijden is deze weerstand niet nodig aangezien dit al maximaal 12V of 14V is.

Het berekenen van de serieweerstand is niet voor iedereen even eenvoudig, daarom zal ik een paar voorbeelden geven.

Een led strip knip je meestal in een meervoud van 3 leds. De lengte van de wagon bepaalt de lengte van de led strip. Het meest voorkomend is 9 of 12 leds.

Onderstaande serieweerstanden zijn nodig voor het aantal gebruikte leds bij gebruik op een digitale baan met een railspanning van ongeveer 18 Volt:

3 leds 600 ohm per stuk
6 leds 300 ohm per 100
9 leds 200 ohm per 100
12 leds 120 ohm per 100

Hierbij is er uitgegaan van een stroom door 3 leds van 20mA. Dit zijn richtwaardes. In de praktijk is het vrijwel altijd beter een hogere weerstandswaarde te kiezen omdat leds meestal te fel branden. Gebruik je 12 leds dan zou een weerstand van 120 ohm nodig zijn. In de praktijk kan het goed zijn dat ze mooier branden met 300 ohm. Dit zul je dus proefondervindelijk moeten vaststellen.

Let er op dat weerstanden warm kunnen worden. Deze mogen dus nooit het plastic van de wagon raken en moeten vrij opgesteld worden!!!

Bij 9 en 12 leds kan het nodig zijn weerstanden van een hoger wattage te nemen. Bijvoorbeeld 0.6 watt.

Het aansluitschema

Het is gewoon een kwestie van de juiste verbindingen maken.

De wisselspanning aansluiting staat op de brugcel aangegeven als ~. Deze gaan elk naar een van de beide wielen.

De + gaat naar de + van de elco en naar de ene zijde van de weerstand. De andere zijde van de weerstand gaat naar de + van de ledstrip.

De andere kant van de led strip gaat naar de – van de elco en naar de – van de brug gelijkrichter.

De onderdelen

Deze brug gelijkrichters zijn uitermate geschikt voor in de wagons: Brug gelijkrichter of deze Brug gelijkrichter.

De volgende elco’s zijn uitermate geschikt voor in de wagons, hier geldt hoe meer capaciteit hoe beter, maar er moet wel plek zijn voor die grote elco’s: Elco 100uF 35V of deze Elco 220uF 35V.

Om wagons te verlichten zijn er vele ledstrips in de handel. Deze zijn vrijwel allemaal zelfklevend.

Onderstaande ledstrips zijn allemaal geschikt hiervoor. Je moet nog wel bepalen welke kleur je wilt in je wagon. In een ICE zul je mogelijk koud wit licht willen hebben, in andere wagons mogelijk warm wit of neutraal.

De ledstrips zijn gemakkelijk in te korten op de juiste lengte. Waar je de strip kunt doorknippen is meestal te zien aan de soldeereilandjes die meestal om de 3 leds zitten.

Led strip 12V warm wit 5mtr
Led strip 12V neutraal wit 3mtr
Led strip 12V neutraal wit 50cm
Led strip 12V warm wit 3mtr

Vindt je een led strip van 3 of 5 meter teveel dan kun je ook deze korte gebruiken. Deze zijn uitermate geschikt om huisjes en evt. perrons mee te verlichten.

Led strip 12V warm wit 50mm

Het is wel zaak dat alles goed wordt geïsoleerd zodat er geen kortsluiting kan ontstaan.

Je zou hiervoor Krimpkous kunnen gebruiken.

Nadat je de krimpkous om de blanke metalen pootjes hebt geschoven houdt je er de soldeerbout tegen om de kous te laten krimpen. Dit doe je rondom.

Kijk echt uit dat je niet met de hete soldeerbout het plastic van de wagon aanraakt, in minder dan een seconde heb je er een gat in zitten!!!

Verlichting schakelen met een functie decoder

Het is ook mogelijk om de led verlichting in elke wagon aan of uit te schakelen vanaf de centrale. Hiertoe moet er een Functie decoder worden gemonteerd. Met de functietoetsen op de centrale kan naar wens de led verlichting, of de sluitverlichting worden geschakeld. Is het een stuurstand rijtuig dan kan er ook de kopverlichting mee worden ingeschakeld.

Soldeertin en afzuiging

Denk bij het solderen wel aan je gezondheid. Soldeertin bevat lood en hars. Dit is erg slecht voor je gezondheid en moet je zeker niet inademen. Een afzuiging is daarom echt noodzakelijk. Je kunt daarvoor deze Afzuiging of deze Afzuiging gebruiken. Een alternatief is loodvrije soldeertin te gebruiken, dit heeft wel als nadeel dat het veel lastiger is om mee te solderen.

Bedrading

Voor het aansluiten is decoderdraad erg geschikt. B.v. in de kleuren Rood of Zwart. Dit draad is dun en lekker soepel.

Led verlichting in huizen en gebouwen

Alles wat hier is beschreven geldt natuurlijk ook voor het inbouwen van ledstrips in huizen en gebouwen.

Wanneer je 12 Volt gelijkspanning als voeding gebruikt kun je de ledstrip rechtstreeks op de plus en min van de voeding aansluiten.

Een brug gelijkrichter, elco, en serieweerstand zijn dan niet nodig.

De door ons gebruikte voeding is 12 volt, 2 Ampere. Hier kunnen ongeveer 100 leds op branden.

Deze voedingen zijn bij b.v. aliexpress.com voor een fractie van de prijs te bestellen.

Je moet even geduld hebben, het duurt meestal minimaal 3 weken voor je ze in huis hebt. Let wel op dat je deze met een EU stekker besteld.

Ook bij aliexpress.com is oneindig veel elektronica te vinden. Je moet alleen wat meer geduld hebben, een pakketje is zo maar 3 weken onderweg. Bij aliexpress.com kun je met iDeal betalen en mocht het pakket zoek raken dan krijg je altijd je geld terug. Let er op dat er altijd gratis verzenden bij staat.

Let er ook op dat bij bestellingen boven de € 21,- er invoerrechten moeten worden betaald. Mocht je het eng vinden om bij aliexpress.com te bestellen dan bestel je eerst iets van € 2,50 om eens te zien hoe dit in zijn werk gaat.

Bron: Trein en Techniek, MSC Emmen, etc.